شکرک زدن عسل یا رس بستن عسل چیست؟

شاید برای شما سؤال شده باشد که عسل شکرک زده یا عسل رس بسته چیست؟ برخی شکرک زدن عسل را شاخصی برای طبیعی بودن عسل و برخی برای تقلبی بودن عسل می دانند. اما واقعاً اگر عسل شکرک بزنه خوبه یا بد؟ در این مقاله به طور کامل به این موضوع خواهیم پرداخت.

فرق رس بستن با شکرک زدن عسل چیست؟

شکرک زدن در اصلاح مردم، رس بستن به اصطلاح زنبوردار ها و کریستاله شدن به اصطلاح اهل علم نام هایی هست که به این فرآیند طبیعی گفته می شود و همه این اصطلاحات به یک مفهوم اشاره دارند و هیچ فرقی با یکدیگر ندارند.

برخی افراد ممکن است عسل شکرک زده را با عسل شکری اشتباه بگیرند. در‌ واقع این دو اصطلاح کاملاً باهم متفاوت می باشند. منظور از عسل شکری عسلی هست که منشا آن آب و شکر هست اما شکرک زدن یا رس زدن عسل، یک فرآیند کاملاً طبیعی می باشد که طی آن بافت عسل بلوری شکل و جامد شده و رنگ آن روشن می شود. برخی فکر می کنند عسل شکرک زده فاسد یا خراب شده اما در‌ واقع این چنین نیست.

برای مشاهده ویدیو کلیک کنید: عسل شکری یا عسل تغذیه چیست؟

شکرک در عسل: چرا عسل شکرک میزند؟

در بین قند های مختلف عسل، قند گلوکز کمترین میزان حلالیت را دارد و به همین جهت تبدیل به گلوکوز مونوهیدرات می شود و اطراف هسته بلور قرار می گیرد و پس از تشکیل بلور، ته نشین می شود. دانه های شکرک عسل بسته به میزان رطوبت و مقدار گلوکز عسل ممکن است متقاوت باشد. بافت عسل های شکرک زده می تواند از نرم و کره ای تا سفت، از درشت و شن مانند تا ضخیم و زمخت متفاوت باشد.

اما به طور کلی عوامل زیر می تواند در روند رس بستن عسل موثر باشد:

• دما: عسل در دمای کندو پایدار است، اما در دما های زیر ۱۴ درجه به تدریج شکرک می زند. این دما یکی از عوامل تسریع کننده رس زدن است.
• رطوبت: میزان گلوکز و رطوبت عسل بر شکرک زدن آن تأثیر دارد. هرچه آب بیشتری در عسل باشد، احتمال شکرک زدن افزایش می‌یابد. عسل‌های مناطق مرطوب، مانند شمال کشور، سریع تر شکرک می زنند.
• نوع گیاه: نوع گیاه تغذیه شده توسط زنبور نیز مؤثر است. گیاهانی مانند کلزا و آفتابگردان  گلوکز بالاتری دارند و باعث شکرک سریع تر عسل می شوند، درحالی که گیاهانی مثل سدر(کنار) این خاصیت را ندارند.
• ذرات خارجی: وجود ذرات موم و گرده گل در عسل های خام می‌تواند به عنوان هسته های تبلور عمل کرده و شکرک زدن را تسریع کند.

عسل خوب شکرک میزند یا عسل تقلبی؟

باید توجه کرد که رس بستن عسل را نباید ملاکی برای سنجش کیفیت عسل قرار داد. تمام عسل ها چه عسل اصل و طبیعی و چه حتی عسل تقلبی، دیر یا زود دچار فرآیند شکرک زدن می شوند. این یک ویژگی فیزیکی محلول های اشباع از قندها می باشد و هیچ ارتباطی به خوب یا بد بودن عسل ندارد.

شکرک عسل طبیعی: آیا عسل طبیعی شکرک میزند یا نه؟

عسل های طبیعی و اصل هم دیر یا زود (بسته به نوع عسل) شکرک می‌ زنند. هر چه رطوبت و ترکیبات قندی مثل گلوکز در عسل بالاتر باشد، فرآیند رس بستن عسل زود تر انجام می شود.

در ایران بیش از 55 نوع عسل طبیعی تک گل داریم که مدت زمان رس بستن آن ها از چند روز شروع و تا چند سال ممکن است متغیر باشند. باید توجه کرد زود یا دیر شکرک زدن عسل ملاکی بر طبیعی بودن عسل نمی باشد. پس در نهایت این را بدانید در صورتی که عسل طبیعی شما رس زد، نه فاسد شده و نه تقلبی و بی کیفیت است؛ لطفا آن را دور نیاندازید 🙂

فواید عسل شکرک زده

بر خلاف تصورافراد، فواید عسل رس بسته از عسل طبیعی پایین تر نیست بلکه تمام خواص عسل مایع، در عسل شکرک زده هم موجود می باشد. به گفته کارشناسان تنها در صورتی خواص عسل شکرک زده ممکن است کاهش پیدا کند که به آن حرارت بالا داده شود.

مدت زمان رس بستن عسل: عسل های طبیعی زود رس و دیر رس

همانطور که قبل تر گفته شد، هر عسلی بسته به نوع و ترکیبات آن، ممکن است زمان رس بستنش متغیر باشد. اگر رس بستن عسل برای شما مسئله ی مهمی است، حتما قبل از خرید عسل به زود رس بودن یا دیر رس بودن عسل توجه نمایید. در ادامه اسامی برخی از عسل ها را بر اساس مدت زمان رس بستن آورده ایم:

عسل های دیر رس:

عسل کنار، اقاقیا، مریم گلی، قنقال و…
فرآیند رس زدن عسل های دیر رس از یک سال تا حتی چندین سال ممکن است متفاوت باشد.

عسل های متوسط رس:

گون گزانگلبین، آویشن، خوشیل، چند گیاه و…
فرآیند رس بستن این عسل ها کمتر از یک سال می باشد.

عسل های زود رس:

کلزا، یونجه، آفتاب گردان، پنبه و…
گاهی اینقدر فرآیند رس بستن این عسل ها سریع می باشد که حتی قبل از برداشت عسل، در حجرات داخل کندو رس می بندند که البته زنبوردار را دچار دردسر می کند.

عسل طبیعی در یخچال شکرک میزند؟

عسل طبیعی در یخچال سفت می شود و به عبارتی دیگر شروع به رس زدن و جامد شدن می کند. در واقع نگهداری عسل طبیعی در یخچال و دماهای پایین، فرآیند شکرک زدن عسل را تسریع می کند. برای جلوگیری از این امر، بهتر است عسل را در دمای اتاق و بالاتر و در مکانی خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید.

جلوگیری از شکرک زدن عسل

برای جلوگیری از رس بستن عسل، پیشنهاد می شود آن را در دمای 25 تا 35 درجه نگهداری کنید. این کار اگر چه به طور قطعی جلوگیری از شکرک زدن عسل نمی‌کند اما باعث می شود تا عسل مدت بیشتری در حالت مایع باقی بماند و فرآیند رس زدن عسل را به تعویق بیاندازد (بسته به نوع عسل گاها تا چند سال).

مورد دیگر این است که حتما عسل را در ظرف های در بسته نگه داری کنید تا رطوبت محیط را جذب نکند. رطوبت بیشتر عسل باعث تسریع در فرآیند شکرک زدن می شود. مواردی که گفته شد در به تعویق انداختن فرآیند رس بستن موثر است اما در نهایت این را بدانید که اگر عسل شما ذاتا زود رس باشد، بعد از گذشت مدتی رس خواهد بست.

بیشتر بخوانید: چگونه عسل رس بسته را به حالت اول برگردانیم؟

قیمت عسل رس بسته

قیمت عسل شکرک زده هیچ تفاوتی با قیمت عسل بدون شکرک ندارد البته به شرط اینکه هر دو از یک نوع عسل باشند. شکرک زدن عسل نشان دهنده کیفیت پایین یا تقلبی بودن آن نیست؛ بلکه این فرآیند طبیعی به دلیل کریستالیزه شدن قندهای موجود در عسل رخ می دهد.

در واقع، عسل شکرک زده دارای همان خواص و ارزش غذایی عسل بدون شکرک است. از این رو، قیمت گذاری بر اساس شکرک زدن صحیح نیست و معیارهای دیگری مانند منبع گیاهی، منطقه جغرافیایی، فرآیند استخراج و کیفیت کلی عسل باید مد نظر قرار گیرد.

در نهایت، خوردن عسل شکرک زده خوبه یا نه؟

خوردن عسل شکرک زده بسیار خوب و مفید می باشد. فواید عسل شکرک زده همانند عسل بدون شکرک می باشد. اگر شما عسل رس بسته دارید، پیشنهاد می کنیم که آن را به همان شکل مصرف کنید. گفته می شود حرارت بالا دادن به عسل به منظور از بین بردن شکرک عسل، باعث کاهش خواص آن می شود. در نتیجه برای بهره بردن از فواید و خواص دارویی عسل، بهتر است عسل رس شده را به همان شکل مصرف کنید و به آن حرارت ندهید.